သားအိမ္ထဲသို႔ သုတ္ပိုးထည္႔ေပးျခင္း

IUI (intrauterine insemination) ဆိုတာ သားအိမ္ထဲကို သုတ္ပိုးတမင္တကာ ထည့္ေပးတဲ့နည္းနဲ႔ သားသမီးရေအာင္ လုပ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သန္မာအားေကာင္းတဲ့ သုတ္ပိုးေတြပါတဲ့ ေသးငယ္ေပ်ာ့ေျပာင္းတဲ့ျပြန္ေလးကို သားအိမ္အဝကတဆင့္ သားအိမ္ထဲကို ထိုးသြင္းရပါတယ္။ သဘာဝနည္း၊ Clomid (clomiphene citrate) မ်ိဳးဥထြက္ေဆးနဲ႔ တြဲနည္းနဲ႔ hCG injection ေဟာ္မုန္းေဆးထိုးနည္းနဲ႔ တြဲလုပ္နည္းဆိုျပီးရွိတယ္။

အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ၾကာမလဲ??? မၾကာပါ။ ထိုးသြင္းတာသက္သက္ဆိုလ်ွင္ ၂ မိနစ္ခန္႔သာ ၾကာပါတယ္။ ေျဖးေျဖးလုပ္တာက ပိုေကာင္းပါတယ္။ သားအိမ္အဝပိတ္ေနရင္ေတာ့ နည္းနည္းအခ်ိန္ပို္ယူရပါမယ္။

အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္?? အမ်ိဳးသမီးမွာ မ်ိဳးဥေႂကြၿပီးေနာက္ ၆ နာရီအတြင္း ထည့္ေပးႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ေယာက္်ားခ်ိဳ႕ယြင္းမႈေၾကာင့္ ကေလးမရေသးသူေတြအတြက္ဆိုရင္ေတာ့ မ်ိဳးဥထြက္ျပီးေနာက္ ၆ နာရီအတြင္းကို ေရြးၾကတာမ်ားတယ္။ တျခားစံုတြဲေတြအတြက္ဆိုရင္ေတာ့ မ်ိဳးဥမထြက္ခင္ ၆နာရီေလာက္ကတည္းက သုတ္ပိုးထည့္နည္းက ပိုျပီးအခြင့္အလမ္းမ်ားပါတယ္။

အကယ္၍ hCG injection ေဟာ္မုန္းေဆးထိုးနည္းမွတဆင့္ ဆက္လုပ္ျခင္းဆိုပါက ၂၄ မွ ၄၈ နာရီအၾကာမွာလုပ္ပါတယ္။ တစ္ၾကိမ္အတြက္ဆိုရင္ ၃၆-၄ဝ-၄၂ နာရီဆိုျပီး ဆရာဝန္ေတြ ေရြးခ်ယ္မႈမတူတာလဲရွိတယ္။ ႏွစ္ခါထည့္နည္းသံုးမယ္ဆိုရင္ တစ္ခါနဲ႔တစ္ခါကို ၁၂ နာရီျခားမယ္။ hCG ထိုးျပီးေနာက္ ၂၄-၄ဂ နာရီအတြင္းမွာလုပ္မယ္။ တခါတည္းနည္းနဲ႔ ၂ ခါနည္းမွာ ဆရာဝန္ေတြ အၾကိဳက္မတူတာလဲ ရွိပါတယ္။

သုတ္ပိုးေတြက သားအိမ္ျပြန္အထိကူးသြားႏိုင္တာမို႔ မ်ိဳးဥအိမ္ကေန မ်ိဳးဥထြက္ျပီးေနာက္ ၆-၁၂ နာရီက အေကာင္းဆံုး အခ်ိန္ ျဖစ္တယ္။ သုတ္ပိုးကို သားအိမ္ထဲထိုးသြင္းေပးလိုက္ၿပီးေနာက္ အျပင္ထြက္က်လာမွာမဟုတ္ပါ။

သုတ္ပိုးအေၾကာင္း သဘာဝထြက္တဲ့-ထုတ္တဲ့ သုတ္ပိုးေတြဟာ အမ်ိဳးသမီးကေနထြက္တဲ့ အက်ိအခြ်ဲထဲမွာေနရရင္ ၅ ရက္အထိရွင္ႏိုင္တယ္။ ပ်မ္းမွ် ၂-၃ ရက္ရွင္ေနမယ္။ ေဆးေၾကာထားျပီးသား သုတ္ပိုးေတြဟာ ၂၄-၇၂ နာရီအထိ အသက္ရွင္ၾကတယ္။ အမွန္္ေတာ့ ၂၄ နာရီေနာက္ပိုင္း အားနည္းနည္းလာမယ္။ ထည့္သြင္းမေပးခင္မွာ Sperm သုတ္ပိုးယူထားမယ္။ ပိုးသန္႔တဲ့ခြက္ငယ္ႏွင့္ျဖစ္ (ကြန္ဒုန္း) အသစ္ထဲမွာ ျဖစ္ျဖစ္ ေယာက္်ား Ejaculation လိင္ဆႏၵျပည့္ဝလို႔ ထြက္လာမဲ့ သုတ္ပိုးကိုခံယူရတက္ယ္။ သားအိမ္ထဲ မထည့္ခင္ နာရီဝက္အတြင္းမွာ ထုတ္တဲ့သုတ္ရည္ကိုသာ သံုးမယ္။ အိမ္ကေန ထုတ္ယူလာလည္းရသလို ေဆးခန္းမွာလဲ ထုတ္ယူႏိုင္တယ္။

သုတ္ရည္ကို ေဆးေၾကာေပးျခင္း ထည့္မေပးခင္မွာ သုတ္ရည္ကိုေဆးေၾကာေပးတာလဲ လုပ္ရေသးတယ္။ နာရီဝက္ကေန ၂ နာရီအထိၾကာတတ္ပါတယ္။ ေဆးေၾကာျပီး သုတ္ပိုးအေရအတြက္ ၅ သန္းအထက္ရွိသင့္တယ္။ ၂ဝ-၃ဝ သန္းရွိရင္ ေအာင္ျမင္ႏွဳန္းျမင့္တယ္။

အတူေနျခင္း သုတ္ပိုးထုတ္ေပးမဲ့ ေယာက္်ားဟာ သုတ္မထုတ္ခင္ အတူေနတာ၊ မိမိဘာသာအာသာေျဖတာကို ေရွာင္ေနဖို႔လိုမလားဆိုတာ အေျခအေနအရပါဘဲ။ ေကာင္းတာကေတာ့ ၇၂ နာရီအတြင္း သုတ္မထြက္-မထုတ္ဘဲ ေရွာင္က်ဥ္ထားတာေကာင္းပါတယ္။ ေယာက္က်္ားက သုတ္ပိုးအေရအတြက္ နည္းေနသူျဖစ္ရင္ ၄၈ နာရီ သုတ္မထြက္ေအာင္ ထိန္းထားေပးပါ။ သုတ္ပိုးကို ထည့္တြက္စရာမလိုသူဆိုရင္ ၂၄ နာရီေစာင့္ႏိုင္ရင္ရပါျပီ။ hCG injection ေဆးထိုးေပးတာနဲ႔ အခ်ိန္ မတိမ္းမယိမ္းမွာ အတူေနတာပါ တြဲရင္ေကာင္းတယ္။ IUI လုပ္ျပီးလဲ အတူေနတာကို ေရွာင္စရာမလိုပါ။ အကယ္၍ IUI လုပ္တံုးက ေသြးနဲနဲ ထြက္တာမ်ိဳး ရွိခဲ့ရင္ေတာ့ ၂၄-၄၈ နာရီအထိ အတူမေနဖို႔ ဆရာဝန္ကညႊန္ၾကားႏိုင္ပါတယ္။ IUI ကိုလုုပ္ၿပီးသည့္တိုင္ ပံုမွန္အတူေနတာပါတြဲရင္ အခြင့္အလမ္းပိုမ်ားပါတယ္။

IUI လုပ္ျပီးေနာက္မွာ လွဲအိပ္ေနစရာမလိုပါ။ ၁၅-၃ဝ မိနစ္္ေတာ့ လွဲေနဖို႔ ညႊန္ၾကားႏိုင္တယ္။ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္တာ၊ သာမန္အိမ္အလုပ္၊ ရံုးအလုပ္လုပ္တာေတြလဲ ေရွာင္ေနစရာမလိုပါ။ ဆရာဝန္မွ follicle development မ်ိဳးဥအိမ္ထဲက ေဖၚလီကယ္ အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ရတယ္။ သဘာဝနည္းနဲ႔ဆိုရင္ အရြယ္အစားက 20-24mm ရွိျပီး၊ မ်ိဳးဥထြက္ေဆး clomiphene citrate နဲ႔ဆိုရင္ 20-24mm ရွိတယ္။ FSH တမ်ိဳးတည္းဆိုရင္ 17 or 18mm အနည္းဆံုးရွိမယ္။ FSH+LH ဆိုရင္ 16 or 17mm အနည္းဆံုးရွိမယ္။ estradiol (E2) level ဆိုတာလဲၾကည့္မယ္။ 200-600pg/ml per 18mm follicle ရွိမယ္။ 150 အနည္းဆံုး ရွိရင္လဲ ရႏိုင္တယ္။ ေအာင္ျမင္မယ္ဆိုရင္ Implantation သေႏၶကပ္ျခင္းဟာ မ်ိဳးဥထြက္ျပီးေနာက္ ၆-၁၂ ရက္မွာျဖစ္လာမယ္။

ဘယ္ေလာက္ကုန္မလဲ?? IUI procedure and sperm washing လုပ္တာအတြက္ စင္ကာပူေဒၚလာ ၁၅၀၀ – ၁၈၀၀ ကုန္က်မယ္။ natural IUI cycle သဘာဝနည္းက ေဒၚလာ ၁၄၅၀ ကုန္ျပီး၊ injectable medications ေဆးထိုးနည္းဆိုရင္ ေဒၚလာ ၂၅၀၀ ကုန္က်မယ္။ ovulation prediction kits မ်ိဳးဥထြက္-မထြက္စမ္းတဲ့ကိရိယာ အတြက္လည္း ကုန္က်နိုင္သလို ultrasounds အာလ္ထရာေဆာင္းလည္း ရိုက္ဖို႔လိုခ်င္လိုႏိုင္ပါတယ္။

ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္လုပ္ဖို႔လိုအပ္မလဲ??? တခ်ိဳ႕ဆရာဝန္ေတြက LH surge ေခၚတဲ့ သဘာဝအတိုင္းေဟာ္မုန္းတက္လာခ်ိန္ကိုေရြးတယ္။ ဒီနည္းေရြးရင္ တစ္ၾကိမ္နည္းကို ၂၄ နာရီအတြင္း ေရြးတယ္။ ႏွစ္ၾကိမ္နည္းဆိုရင္ ေဟာ္မုန္းတက္လာျပီးေနာက္ ၁၂-၄၈ နာရီမွာလုပ္မယ္။ မ်ိဳးဥဟာ မ်ိဳးဥအိမ္ကေနထြက္လာျပီးေနာက္ ၂၄ နာရီသာ အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္လို႔ယူဆတယ္။ IUI တၾကိမ္နဲ႔မရေသးရင္ Clomid ေဆးေပးရင္းနဲ႔ ၃-၄ ၾကိမ္အထိလုပ္သင့္တယ္။ ထိုးေဆးနဲ႔လဲ ၃-၄ ၾကိမ္လုပ္သင့္တယ္။ အဲဒါေတြမွ မရေသးရင္ေတာ့ IVF နည္းစဥ္းစားရပါေတာ့မယ္။

နာက်င္မႈကိုခံစားရႏိုင္ပါသလား??? နည္းနည္းနာသလို၊ အေနရခက္သလိုသာရွိမယ္။ ေသြးနည္းနည္းေလးထြက္ႏိုင္တယ္။ ေဆးေသာက္စရာေတာင္ မလိုအပ္ပါ။ အလြန္ဆံုး ibuprofen and naproxen, Tylenol နဲ႔ရတယ္။ ပိုးဝင္မွာကိုေတာ့ ဆရာဝန္ကသတိျပဳရမွာပါ။

ေအာင္ျမင္မႈႏွဳန္း တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္မတူၾကပါ။ မ်ိဳးဥအိမ္အေျခအေနအေပၚမူတည္ ၆% ကေန ၂၆% ထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ Follicle တစ္ခုတည္းဆို နည္းမယ္။ ေနာက္ျပီး သုက္ပိုးအေရအတြက္အေပၚမွာလဲ မူတည္ပါတယ္။ ပ်မ္းမွ်ေအာင္ျမင္မႈ ၁၅-၂ဝ% လို႔ေျပာႏိုင္တယ္။ အမႊာျဖစ္လမ္းက ၂၃-၃ဝ% ရွိပါမယ္။